Recensie ‘De prijs van uw gezondheid’

Door Eline Cautaerts

De dag dat dit boek werd voorgesteld stond ik op met gezondheidseconoom Lieven Annemans in het ochtendjournaal, vervolgens trof ik hem in De Standaard, De Morgen, in elk daarop volgend nieuwsbulletin en uiteindelijk ook bij Café Corsari. Volgens het persbericht gaat De prijs van uw gezondheid over de verspilling in de gezondheidszorg. Later zou minister Onckelinckx zich misnoegd uitlaten over de paniekzaaierij in het boek, waarvan later bleek dat ze het nog niet had gelezen toen haar reactie in de media kwam.

De prijs van uw gezondheid is een boek met een verhaal, zoveel is duidelijk.
Brengt het boek nu werkelijk enkel een onheilsvoorspelling? Ik denk het niet. In eerste orde brengt het een beeld van de gezondheidszorg zoals we die vandaag in Vlaanderen kennen. Daar zijn heel wat sterke punten aan. Onze zorgverstrekkers zijn degelijk opgeleide, hardwerkende mensen. Medische behandelingen zijn door de band genomen veilig en betaalbaar dankzij de ziekteverzekering die quasi elke Belg heeft. Wat dat betreft scoort België fraai en Annemans lijkt de eerste te zijn om dit op te merken en ook toe te juichen.

Niettemin stellen zich enkele problemen die het solidaire Belgische systeem op termijn kunnen ondergraven wanneer we met z’n allen doorgaan zoals we nu bezig zijn. Ziekenhuizen krijgen immers niet genoeg middelen om in de werkingskosten te voorzien, waardoor de middelen bij de patiënten moeten worden gezocht. Aangezien zij/hun verzekeraars de zorgverstrekkers per prestatie betalen, doet men er vaak alles aan om zoveel mogelijk verstrekkingen te bieden. Soms niet de meest zinvolle eerst. Dat is wat bedoeld wordt met overconsumptie in de zorg, volgens de auteur een steeds groter wordend probleem. Overconsumptie is slecht voor het terugbetalingssysteem en in veel gevallen ook voor de betrokken patiënt. Daartegenover staat dat voor andere (soms wel broodnodige) ingrepen geen middelen meer overblijven en mensen medische hulp mislopen omdat ze niet op eigen houtje betaalbaar is. Onderconsumptie, dus. Ook op preventie wordt te weinig ingezet. Degelijke preventie kost in eerste orde natuurlijk geld, maar net preventie kan kosten op andere vlakken binnen de gezondheidszorg drukken. De vrijgekomen middelen kunnen dan elders efficiënter worden ingezet.
Voor mijn gevoel is dat de teneur van het boek: België heeft een goed gezondheidszorgsysteem en dat moeten we vasthouden, maar dat kunnen we enkel door alle beschikbare middelen op de juiste plaats in te zetten en wat dat betreft is er nog wat knip- en plakwerk.

Het boek beschrijft een herstelplan om onze gezondheidszorg zelf financieel gezonder te maken. Annemans heeft het over 10 pijlers. Het zijn suggesties om de het systeem op een duurzame, kostenefficiënte en doelmatige manier te organiseren, met volle inzet van het financieel en menselijk kapitaal.
Het hele (op zichzelf theoretische) verhaal is ruim geïllustreerd met voorbeelden die voor iedereen bevattelijk, soms zelfs herkenbaar zijn. Waardevol is ook dat vaak verwijzing wordt gemaakt naar internationaal onderzoek en succesverhalen uit het buitenland die voor ons een voorbeeld kunnen zijn.

“Zou ik dit boek cadeau doen?” vraag ik me af bij het recenseren. “Misschien niet aan iedereen” denk ik bij deze. Hoewel het onderwerp duidelijk voor iedereen relevant is. Iedereen met een medisch probleem stelt prijs op kwalitatieve, redelijke en betaalbare zorg. Maar ik kan me ook voorstellen dat niet iedereen ervan wakker ligt. In dat geval valt het boek mogelijk wat complex uit.
Ik zou het waarschijnlijk wel cadeau doen aan iemand die zich wil verdiepen in de gezondheidszorg, op een begrijpelijke manier iets wil te weten komen over organisatie, opleiding, financiering en uitdagingen van ons systeem.
Zeker zou ik De prijs van uw gezondheid cadeau doen aan beleidsmensen en politici op elk niveau. Zij kunnen de theorie in de praktijk omzetten en het systeem werkelijk versterken. Het wordt er stilaan tijd voor, en met dit boek hebben ze alvast minstens 10 degelijke suggesties in handen.

Titel: De prijs van uw gezondheid
Auteur: Lieven Annemans
Boekinfo: Lannoo Campus
ISBN 9789401412391
Verschijningsdatum: 2014
Recensent: Eline Cautaerts