Recensie ‘Iedereen GENiaal’ (boek)

Door Annie Hoogstoel

Het boek Iedereen GENiaal, dat begin september in de boekhandel zal liggen, heeft duidelijk zijn doel bereikt: het brede publiek informeren over de genetica van de mens. Dit gebeurt op een totaal originele manier door een samenwerking van professoren van de KU Leuven met bekende cartoonisten. Pascal Borry is docent medische ethiek en Gert Matthijs moleculair geneticus. Verder wordt de lijst aangevuld met het kruim van onze cartoonisten waaronder Lectrr en Eva Mouton.

Een eerste indruk van deze samenwerking is reeds te zien op het cartoonfestival in Knokke-Heist: de tentoonstelling die verdeeld is in actuele thema’s is heel aantrekkelijk, niet te belerend maar ook niet te eenvoudig én humoristisch.

In het boek worden de thema’s grondiger beschreven, maar door de fantastische lay-out, kun je zonder problemen huppelen van tekst naar voorbeelden, van cartoons naar handige samenvattingen. Dit wordt bovendien heel duidelijk gemaakt door het afwisselend gebruik van rode en witte achtergrond.

In de inleiding maken Borry en Matthijs duidelijk dat ze absoluut geen volledig overzicht geven van de humane genetica, maar dat is ook niet de bedoeling. Humane genetica heeft te maken met iedereen, wij horen dagelijks de woorden genen, chromosomen enzovoort. Het is dus voor iedereen nuttig om er iets meer over te weten. Sinds de kostprijs voor een volledige genoomanalyse uitermate is gedaald en dus betaalbaar wordt, wordt het hoog tijd om iedereen voldoende te informeren over de koppeling van de klassieke erfelijkheid met de mogelijkheden en uitdagingen van kennis over het individuele genoom. Anders gezegd: het is nodig dat de bevolking correcte informatie op een begrijpelijke manier wordt aangeboden, vermits alle goede en minder goede commerciële toepassingen niet meer veraf zijn.

De zeer geslaagde cartoons laten je toe om te relativeren en laten je op een gekke wijze kritisch en verhelderend nadenken. Cartoons zijn immers de ideale manier om dingen in vraag te stellen in verband met de ethische aspecten.

Iedereen GENiaal is verdeeld in duidelijke hoofdstukken, zodat je na de eerste drie inleidende delen gemakkelijk een keuze kunt maken voor een onderwerp dat je op dat moment interesseert. Voor een ruimer publiek is het belangrijk dat een dergelijk boek zich niet herleidt tot een dikke turf waar je liever niet aan begint.

Na de inleidende hoofdstukken komen verschillende onderwerpen aan bod. Ik kies er een aantal willekeurig uit:

• De keuze van Angelina Jolie: item dat leidt tot de bespreking van kanker en genen
• Help! De overheid heeft mijn DNA: ethische bedenkingen over privacy zijn even belangrijk als wetenschappelijke kennis
• Designer- en redderbaby’s: een onderwerp waar iedereen met babyplannen zich wel wat meer zal willen in verdiepen
• Gentherapie : hoe ver staat de medische wereld in het gebruik van genen als geneesmiddel

Kortom, om het even welk hoofdstuk je doorneemt, de interesse wordt onmiddellijk gewekt door de vele praktische voorbeelden. Eens je je begint te verdiepen in een hoofdstuk leer je fantastisch bij.
Qua inhoud en vorm lijkt het mij eveneens een boek dat aantrekkelijk is voor elke vorm van wetenschapsonderwijs. Je wekt interesse via humor en heel veel van de kant-en-klare voorbeelden zijn geschikt als inleiding voor moeilijkere leerstof.

De conclusie is duidelijk. Rep je naar de boekhandel, je zal er geen spijt van hebben!

Titel: Iedereen GENiaal. Humane genetica in woorden & cartoons
Auteur: Pascal Borry & Gert Matthijs
Boekinfo: Ballon Media
ISBN 9789462101982
Verschijningsdatum: 2014
Recensent: Annie Hoogstoel