Eeuwige Lente

Leven met een erfelijk alzheimergen

Door Gilberte Vandrise

Titel: Eeuwige Lente
Auteur: Jetske van der Schaar
Boekinfo: uitgeverijprometheus.nl
Verschijningsdatum: november 2020
ISBN: 9789044644289
Recensent: Gilberte Vandrise
Beoordeling:

In Eeuwige Lente confronteert Jetske van der Schaar de lezer met de onzekerheden in het leven, de vroege aftakeling en de dood ten gevolge van jongdementie.

Iedere lezer wordt in de proloog meteen ondergedompeld in de problematiek. Met oog voor detail beschrijft de auteur de begrafenis van haar grootvader in een taal die speelt met de grenzen van poëzie. Dit boek met de rake verwoordingen, vaak schrijnend maar even vaak humoristisch, en het adembenemend ritme kan de lezer niet wegleggen. De indeling van het boek wekt grote verwachtingen op. De auteur schrijft haar levensverhaal volgens het verloop van het jaar met zijn vier seizoenen en met de maanden benoemd volgens hun belang voor het boerenleven waarvan zij als kind een deel uitmaakte.

Het deel zomer is volledig gewijd aan het jonge leven van Jetske. Elke ongeduldige lezer zal hier op de proef gesteld worden en zich afvragen wanneer de draad van de sfeervolle proloog weer wordt opgenomen. Misschien haken lezers af of slaan minstens een aantal bladzijden over want niet iedereen heeft een boodschap aan al de details uit het leven van de auteur. Toch hebben die hun belang want de lezer voelt hier duidelijk het enthousiasme aan waarmee de auteur in het leven staat. Pas op bladzijde 66 duikt het woord Alzheimer weer op en vanaf dan krijgt het ook zijn centrale plaats in het boek.

In Herfst, Winter en Lente leert de auteur omgaan met jongdementie, een vorm van Alzheimer die in haar familie voorkomt. Haar moeder krijgt de diagnose op haar vijvenvijftigste en de ziekte verloopt vrij snel. Op korte tijd moeten er harde beslissingen genomen worden. Thema’s als zorgkeuze, palliatieve sedatie en euthanasie zijn hier aan de orde. De auteur beleeft de aftakeling en de dood van haar moeder heel intens en de vraag of zij zelf het alzheimergen draagt, gaat ze bewust lange tijd uit de weg. Zij stort zich op haar werk en op haar relatie maar ervaart dagelijks hoe moeilijk het is om vooruit te kijken zonder de dreiging van een vroege dood of afwezigheid uit haar eigen leven. De lezer wordt hier geconfronteerd met een heleboel levensthema’s en vragen waarmee auteur worstelt. Zijn begrip voor haar angst groeit doorheen het boek.

Na een periode van ontkenning wil de auteur toch zekerheid: de test is positief. Samen met haar nieuwe partner probeert zij met deze waarheid te leven. De zoektocht in zichzelf maar ook de weg naar openheid naar haar omgeving toe verlopen heel moeizaam. De lezer wordt als het ware in haar gevoelens meegezogen. Hij wordt haar bondgenoot want hij is immers als enige uit haar omgeving op de hoogte van haar toestand. Uiteindelijk komt ze in contact met lotgenoten en met enkele wetenschappers die jongdementie onderzoeken en met hen kan ze praten over al die dingen waarover ze altijd al krampachtig heeft gezwegen. Wanneer ze wil deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek ondervindt ze hoe onwrikbaar de beslissingen van de ethische commissie zijn en naar aanleiding hiervan promoveert ze in de medische ethiek, waardoor ze eindelijk een stem krijgt in de wereld.

Eeuwige Lente beschrijft haarfijn hoe de auteur zich voelt maar geeft evenzeer heel wat objectieve informatie over jongdementie. Wil je ten volle van dit boek genieten, dan moet je bereid zijn om bij de hand genomen te worden en rondgeleid te worden in het leven van de auteur. Je zal je automatisch verliezen in haar taalgebruik, vol aangrijpende vergelijkingen en knotsgekke maar rake omschrijvingen, om zo meer te begrijpen dan ze schrijft. Dit boek kan niemand onberoerd laten.
Eeuwige Lente eindigt met de lente die telkens weer nieuw leven en hoop met zich meebrengt.