Media, jongeren en slaap: een mismatch

Bijna alle jongeren bezitten een gsm en de meesten zijn ook “smart”. De slaapkamer, afgeschermd van het ouderlijke oog, is de lievelingsplaats van jongeren om digitale media te gebruiken, en niet enkel als wekker. De drempel is dus laag om voor het slapen nog even de smartphone of tablet vast te pakken.

Moeten we ons hierover zorgen maken?

Volgens wetenschappelijk onderzoek wel. Meerdere studies tonen aan dat digitale media een negatief effect hebben op de slaap.

Wat zijn de mogelijke negatieve effecten?

1. Je blijft later op dan gepland, omdat je bijvoorbeeld nog wacht op een berichtje of het einde van een film wil zien.
2. Er is geen duidelijk start- of stoppunt. Je kan er zolang mee doorgaan als je wilt.
3. Met moderne media ben je actief bezig, er is meer interactie dan bijvoorbeeld bij televisie. Je hersenactiviteit is groter en dus val je moeilijker in slaap.
4. Mediagebruik vervangt lichamelijke activiteiten zoals sport, terwijl sporten net goed kan zijn voor de nachtrust.
5. De inhoud kan je alerter maken. Een eng beeld kan de hele nacht door je hoofd spoken wat de slaap zeker niet bevordert.
6. Het licht dat het scherm uitstraalt, beïnvloedt ons gevoel van tijd. De hersenen verlagen de productie van ons slaaphormoon, melatonine, wat inslapen bemoeilijkt.

Digitale media verstoren duidelijk onze slaap.

Wat kunnen we eraan doen?

Producenten van smartphones en tablets werken aan schermen die minder blauw licht uitstralen. Daarmee wordt slechts 1 van de slaapverstorende effecten aangepakt. Kunnen we het omkeren en van moderne media een slaapverbeteraar maken? De app-markt zit vol programma’s die claimen de slaap te bevorderen. In theorie zou de smartphone je slaap kunnen meten, zodat je kunt zien wanneer je in welke slaapfase zit, of je een slaapstoornis hebt, enzovoort. Helaas is dit nog theorie en hebben we nu enkel een markt vol software die niet werkt.

Er zijn geen snelle, kant-en-klare oplossingen voor onze digitale slaapverstoorders. We hebben voorlopig redenen genoeg om digitale media uit de slaapkamers van scholieren te bannen. Of op zijn minst uit het laatste uur voor het slapengaan. Maar is dat wel de beste oplossing? Een alternatief is jongeren goed in te lichten, zodat ze zich bewust zijn van de invloed van media op slaap. Het is daarom nodig om met jongeren de dialoog te starten, op school en thuis. Geef dan wel het goede voorbeeld. Advies van ouders die zelf tot diep in de nacht media gebruiken, komt niet echt aan.

Lees het volledige onderzoek:

Onderzoek jongeren, media en slaap – De Maakbare Mens