Nieuws
Nood aan meer politieke aandacht voor esthetische chirurgie
door Eline Comer, De Maakbare Mens vzw
Steeds meer mensen ondergaan een esthetisch-chirurgische ingreep of overwegen om er één te doen. Toch blijft de politieke aandacht voor esthetische chirurgie – enkele losse parlementaire vragen en wetsvoorstellen niet meegerekend – uit. En als er dan al een wet is, worden overtredingen niet bestraft. De Maakbare Mens vzw kan zich dan ook niet van de indruk ontdoen dat esthetische chirurgie tot nu toe politiek niet ernstig genomen wordt. In wat volgt formuleren we enkele pijnpunten en aanbevelingen.
Reclame voor plastische chirurgie
In 2005 keurde de federale kamer, via een amendement van Magda De Meyer en Kathleen van Brempt, een verbod op reclame voor borstimplantaten goed. In de gezondheidswet van minister Demotte werd dergelijke reclame definitief verboden. Heel wat instellingen maken zich schuldig aan overtredingen op deze wet. Een tijdschrift lanceerde een wedstrijd met een borstvergroting als inzet, met bijhorende publiciteit voor het samenwerkende medische centrum. Op een website van een kliniek staan borstvergrotingen in de aanbieding. In meerdere tijdschriften zijn advertenties voor borstvergrotingen terug te vinden. Toch komt er weinig reactie vanuit het politieke front. Kan er dan zomaar reclame gemaakt worden voor borstvergrotingen terwijl dit wettelijk verboden is? Hierbij willen we nog opmerken dat het niet alleen onvolledig, maar ook ongepast is om enkel een reclameverbod voor borstvergrotingen in te voeren. Waarom enkel borstvergrotingen en geen andere ingrepen? Waarom enkel wetgeving die van toepassing is op vrouwen en niet op mannen? De Maakbare Mens vzw is gekant tegen publieksreclame voor àlle vormen van plastische chirurgie. De reden hiervoor is dat plastische chirurgie geen gewoon consumentenproduct is, maar zich binnen de medische sfeer situeert. Reclame is per definitie subjectief en eenzijdig, en heeft tot doel de verkoop te maximaliseren. Informatie over plastische chirurgie moet zo volledig mogelijk zijn en mag niet worden beperkt tot een aantal gunstige kenmerken. Er moet streng worden opgetreden tegen de pogingen die bepaalde chirurgen of instellingen ondernemen om dit verbod te omzeilen.
Statuut en bevoegdheden van artsen
De Wet betreffende de Patiëntenrechten (2002) zegt dat de patiënt vrij zijn arts kan kiezen. Om daadwerkelijk een vrije en goed geïnformeerde keuze te kunnen maken, moet de patiënt beschikken over de juiste informatie over het formeel statuut en de specialiteit van de arts. In België zijn er slechts 200 erkende plastisch chirurgen aan het werk, terwijl tussen de 450 en 600 artsen esthetische heelkunde uitvoeren. Het gaat dan bijvoorbeeld om huisartsen die liposucties, en dermatologen die facelifts uitvoeren. Door de ervaring kunnen zij best bedreven zijn in een bepaalde ingreep, maar een chirurg met een diploma plastische chirurgie biedt meer veiligheid. Een erkend plastisch chirurg heeft een zevenjarige opleiding geneeskunde, twee jaar algemene chirurgie en vier jaar plastische chirurgie in een gespecialiseerde dienst achter de rug. Onder supervisie van ervaren, gerenommeerde chirurgen en door het bijwonen van congressen in binnen – en buitenland leren ze het vak verder in de praktijk. Op de website van de Koninklijke Belgische Vereniging voor Plastische, Reconstructieve en Esthetische Chirurgie is de lijst van officieel erkende plastisch chirurgen te vinden. De Maakbare Mens vzw vindt dat deze lijst dringend op een meer gebruiksvriendelijke en toegankelijke site te vinden zou moeten zijn. Bovendien moet het ook mogelijk zijn om een zoekopdracht in te geven op basis van specialiteit. Voor sommigen kan het checken van deze website een te hoge drempel zijn. Daarom vraagt De Maakbare Mens vzw dat artsen duidelijke info over hun formeel statuut en specialiteit uithangen in de wachtzaal. Dit alles in afwachting van een duidelijke en ondubbelzinnige wetgeving die vastlegt wanneer artsen de grenzen van hun competentie overschrijden.
Niet-chirurgische schoonheidsbehandelingen
Ook op het vlak van niet-chirurgische schoonheidsbehandelingen – zoals bijvoorbeeld de behandeling van rimpels met lasertherapie – is dringend meer regelgeving nodig. Sommige van dergelijke behandelingen worden in schoonheidsinstituten uitgevoerd door mensen zonder een medisch diploma. Ze hebben enkel een uiterst elementaire opleiding van enkele uren door de laserfirma achter de rug. Verkeerd gebruik kan brandwonden, littekens, verkleuringen en infecties veroorzaken. Dermatologen krijgen dan ook steeds meer patiënten over de vloer die blijvende schade opliepen door een foute behandeling in een schoonheidsinstituut. De Federatie van Dermatologen pleit ervoor om het gebruik van lasertoestellen onder medisch toezicht te plaatsen. De Nederlandstalige Beroepsvereniging voor Schoonheidsspecialistes (BESKO) vraagt om epilatie met laser door schoonheidsspecialisten onder strikte voorwaarden toe te laten. Ook op dit vlak pleit De Maakbare Mens vzw voor een wetgeving die vastlegt wanneer schoonheidsspecialisten de grenzen van hun competentie overschrijden.
Rimpelvuller Dermalive
In augustus 2006 raakte bekend dat toenmalig Minister van Volksgezondheid Rudy Demotte onderzoekt of men Dermalive – een product dat rimpels permanent opvult – uit de handel moet nemen. Het product veroorzaakt al jaren ernstige problemen en verminkingen in het gezicht van sommige patiënten. De vraag naar optreden tegen dit schadelijk product kwam er van politica Margriet Hermans. Tot op heden blijft het wachten op de bekendmaking van de resultaten van het onderzoek. Nochtans is enige haast hier op z’n plaats.
Maagoperaties om af te vallen
In de race om af te vallen is er een explosieve groei van het aantal chirurgische ingrepen aan de maag. Het gaat om ingrepen die de maagcapaciteit of de lengte van de darm beperken. Maagoperaties zijn zeer complexe ingrepen die kunnen zorgen voor ernstige ongemakken, schadelijke nevenwerkingen en complicaties. Deze ingrepen mogen daarom enkel worden uitgevoerd bij patiënten met ernstige obesitas voor wie geen andere oplossing mogelijk is. Het gerucht doet de ronde dat sommige chirurgen in België veel te snel overgaan tot een maagoperatie. Ze zouden ook mensen opereren met licht overgewicht. Er zijn geen gegevens om dit te bevestigen of te ontkennen, maar àls het klopt, moeten ook hier dringend strengere richtlijnen komen. Er zijn, kortom, redenen genoeg om de nodige politieke aandacht te besteden aan het snel toenemend succes van de esthetische chirurgie. In afwachting van een dergelijk wettelijk kader, verspreidt De Maakbare Mens een gratis brochure over plastische chirurgie. De lezer vindt er tips waarmee mensen best rekening houden alvorens een esthetische operatie te ondergaan.
Eline Comer, De Maakbare Mens vzw | 28 juni 2007
