Recensie ‘Alles over het levenseinde’

Wegwijs in de palliatieve zorg

Door Martine Harnisfeger

Wat als je te horen krijgt dat iemand uit je nabije omgeving ongeneeslijk ziek is. Of dat je zelf een palliatieve patiënt bent en palliatieve zorg nodig hebt. Palliatieve zorg is de zorg voor zieken die niet meer kunnen genezen en van wie het leven op korte of wat langere termijn zal eindigen.
Het boek Alles over het levenseinde. Wegwijs in de palliatieve zorg, een uitgave van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen, geeft een overzicht van de zorg aan het einde van het leven en helpt een weg naar meer informatie te vinden. Tal van deskundigen leverden een bijdrage aan het boek.
Alles over het levenseinde start met het verhaal van Albert en Annette wanneer Albert de diagnose van palliatieve patiënt krijgt. Eigenlijk is hun verhaal een universeel verhaal dat de weg vertelt van zovelen in dezelfde situatie. Voor de meesten volgt een heel ingrijpende en meestal ook verwarrende periode.

Aan de hand van getuigenissen van patiënten of omstaanders wordt info gegeven hoe om te gaan met de situatie. Goede palliatieve zorg is niet alleen aandacht voor het fysieke maar ook voor het psychisch welbevinden, voor de sociale dimensie en voor diepere levensvragen. Al deze dimensies komen in dit boek overzichtelijk aan bod.
Verder worden plannen voor de laatste reis besproken; de vroegtijdige zorgplanning, behandelingsbeslissingen, palliatieve sedatie en euthanasie. Praktische info i.v.m. plaatsen, voorzieningen en hulpmiddelen voor palliatieve zorg wordt apart besproken.
Twee korte hoofdstukken behandelen nog wat er gebeurt als de patiënt overleden is en rouwverwerking.
Soms vind ik het wel verwarrend dat bij het lezen van informatie voor de patiënt, deze zonder duidelijke overgang, ineens voor de omstaanders bedoeld is en niet meer voor de patiënt…
Af en toe worden te concrete tips gegeven bij bepaalde problemen. Problemen zijn niet altijd zo simpel op te lossen als wordt beschreven en kunnen ook niet voor elke patiënt gelden. Dit stoort mij vooral bij de weergave van de lichamelijke klachten i.v.m. voeding en vocht. Er wordt bijvoorbeeld niet vermeld dat er beroep kan worden gedaan op diëtisten. Bij de bespreking van de psychische impact wordt er – gelukkig – wel vermeld dat ondersteuning van psychologen mogelijk is.
Sommige hoofdstukken eindigen met de opsomming van de verwerkte bronnen en met tips om via websites en/of boeken meer info te vinden. Andere hoofdstukken hebben dat jammer genoeg niet. In het allerlaatste hoofdstuk volgt een opsomming van nuttige adressen en websites. Het overzicht vind ik niet zo duidelijk, als leek zou ik niet makkelijk kunnen terugvinden naar wie of naar waar ik mij moet richten.
Alles over het levenseinde is waardevol als naslagwerk voor de palliatieve patiënt en zijn omgeving. Het boek is vlot geschreven en geeft op een eenvoudige manier goede inzichten. Daar het een moeilijk onderwerp is, kan het boek niet ineens uitgelezen worden. Misschien kan volgens het stadium van het ziekteproces een specifiek hoofdstuk gelezen worden.

Titel: Alles over het levenseinde. Wegwijs in palliatieve zorg
Auteur: Federatie palliatieve zorg Vlaanderen
Boekinfo: Acco
ISBN 9789462923232
Verschijningsdatum: 2015
Recensent: Martine Harnisfeger
Beoordeling: