Recensie ‘Ouder worden in een veranderende samenleving’

Door Gilberte Vandrise

Ouder worden in een veranderende samenleving is zonder meer een boeiend boek over ouderen zowel als over onze veranderende maatschappij. Het werk bestaat uit 11 bijdragen van personen die het ouder worden vanuit hun eigen standpunt en/of onderzoeksdomein benaderen. In een inleidend eerste en een samenvattend laatste hoofdstuk benadrukken de redacteurs de waarde van elke bijdrage apart en van de onderlinge samenhang zodat de rode draad doorheen het boek duidelijk is voor de lezer.

Het doel van dit boek is een “brede schets weer te geven van wat ouder worden in een steeds meer diverse samenleving inhoudt” (p. 7) en de lezer aanzetten tot kritisch en gericht reflecteren over het thema. Door de verzameling van artikels van verschillende auteurs krijgt de lezer inderdaad een breed beeld van de problematiek waarbij voor de oplossing altijd naar de verantwoordelijkheid van de samenleving wordt verwezen. Zij moet op zoek gaan naar een plaats voor de oudere mensen die nog actief kunnen deelnemen aan het leven en waar ze zich niet uitgerangeerd voelen. Deze mensen, moeten in de toekomst langer kunnen werken in aangepaste omstandigheden zodat ze hun waardigheid behouden en zich kunnen herbronnen.
De toename van het aantal ouderen samen met de groeiende diversiteit van die groep legt de nadruk op de nood aan een verandering in de zorg nl. een vermenselijking van die zorg. De dreiging van sociaal isolement en vereenzaming leeft bij alle ouderen maar daarbij komen ook de persoonlijke problemen. Een groter wordende groep ouderen met specifieke problemen zijn o.a. zij met een migratieverleden.
De auteurs wijzen op de noodzaak van een veranderende rol van de maatschappij, de overheid en de zorgsector die enkel tot stand kan komen in samenspraak met de doelgroep nl. de ouderen. Het belang van de eigen buurt en van de woon- en zorgcentra wordt uitgebreid besproken.

Het boek bevat waardevolle informatie en uitgebreid cijfermateriaal. In de eerste hoofdstukken ligt de nadruk op de diversiteit die ontstaat door verschillen in de etnische afkomst van de ouderen. De noden van de ouderen met een migratieverleden staan centraal. In de volgende hoofdstukken wordt het belang van de interculturalisering van de ouderenzorg haast niet verder behandeld en dat is jammer. De zin: “Ouder worden kleurt meer” (p. 65) wekt een zekere verwachting op bij de lezer en die verwachting wordt niet ingelost omdat de inhoud eenzijdiger gericht is op de ouderen van eigen bodem. Zoeken naar gelijkenissen en tegelijkertijd ruimte geven aan verschillen, waarover sprake is, geldt niet alleen voor heterogene groepen ouderen van verschillende origine maar voor alle mensen in onze maatschappij.

In Ouder worden in een veranderende samenleving krijgt de lezer informatie en meningen van de auteurs die bij elkaar aansluiten waardoor vaak overlappingen voorkomen. Dat kan de nieuwsgierigheid van de lezer eventueel afremmen. Ook de leesbaarheid van de artikels is zeer verschillend. In de eerste hoofdstukken wordt elke lezer gemakkelijk in het onderwerp binnengeloodst door persoonlijke belevenissen van gewone ouderen met verschillende culturele achtergronden, weergegeven in een toegankelijke taal. Dan volgt meteen een erg theoretisch uiteenzetting van Rik Pinxten, hoogleraar in de antropologie en de studie van religies aan de Universiteit Gent. Het is een waardevolle bijdrage die echter ernstige concentratie vereist en misschien een enkeling doet afhaken. Overlappingen op inhoudelijk vlak en verschillen in moeilijkheidsgraad zijn eigen aan werken die bestaan uit een verzameling van artikels van verschillende auteurs/denkers en mogen niemand tegenhouden om dit waardevolle werk te lezen.

Titel: Ouder worden in een veranderende samenleving
Auteur: Charlotte De Kock, Eva Vens, Yasmina Beljoudi & Christian van Kerckhove (red.)
Boekinformatie: Garant Uitgevers
ISBN 9789044131086
Verschijningsdatum: 2014
Recensent: Gilberte Vandrisse