Recensie ‘De sprong in de techniek’

Nadenken over wat we doen

Door Sam Latet

In het boek De sprong in de techniek probeert Lieve Goorden ons te doen nadenken over de huidige wetenschappelijke en technologische vooruitgang en de gevolgen voor de toekomst. Hiermee wil ze de burgers, de politici en de wetenschappers aanzetten om meer in debat te treden met elkaar om zo op een verantwoorde manier met wetenschap en technologie om te gaan. Hoewel dit een zeer interessant en nuttig doel is, slaagt ze er volgens mij niet in om ook effectief deze boodschap over te brengen naar de gewenste doelgroep.

Het boek start met zes inleidende hoofdstukken, waarbij er op een filosofische manier naar de wetenschappelijke en technologische vooruitgang sinds de oude Grieken wordt gekeken. Na twee hoofdstukken wordt het al meteen duidelijk dat de auteur geen achtergrond binnen de exacte wetenschappen heeft. De taal die ze hanteert is zo filosofisch dat ik meerdere pagina’s twee keer moest lezen alvorens ik snapte wat de auteur wou overbrengen. Dit taalgebruik is dan ook al meteen een limiterende factor voor de gewone burger die zich interesseert in de wetenschap aangezien die minder geneigd zal zijn om zes lange hoofdstukken vol met filosofische mijmeringen te doorworstelen.

In de volgende vier hoofdstukken gaat de auteur dieper in op enkele concrete voorbeelden van technologische vooruitgang. Vanaf hier wordt het boek echt interessant. Op een relatief eenvoudige manier wordt uitgelegd welke vooruitgang de wetenschap geboekt heeft en welke problemen dit met zich meebrengt. Tot mijn grote spijt licht ze voornamelijk de negatieve kanten en problemen van de technologie toe en gaat ze volledig voorbij aan de afgeleide producten die de mensheid geholpen heeft. Zo zegt ze bijvoorbeeld dat de moleculaire biologen de mens herleiden tot een hoopje DNA en eiwitten zonder te kijken naar wat elk individu uniek maakt. Hoewel dit een terechte opmerking is, negeert ze toch vakkundig de vele therapieën die door deze moleculaire inzichten ontwikkeld zijn. Door telkens deze stelling in te nemen breekt ze haar eigen belofte om enkel prangende vragen aan te reiken zonder er zelf een antwoord op te formuleren. Het is ook spijtig dat ze in deze hoofdstukken niet wat meer tijd heeft genomen om ook enkele relevante ethische vraagstukken aan te halen zoals bijvoorbeeld het aanpassen van het genetisch materiaal van ‘in vitro’ gecreëerde embryo’s.

Over het algemeen zijn er nog enkele opvallende gebruiken die doorheen het ganse boek aanwezig zijn. Zo zal Lieve Goorden voornamelijk haar argumenten staven aan de hand van stellingen ingenomen door Hannah Arendt, Martin Heidegger (tweede helft van de 20ste eeuw) en zelfs Friedrich Nietzsche (eind 19de eeuw). Dit geeft de indruk dat ze steunt op opvattingen van vorige eeuwen, waardoor het boek validiteit verliest. Daarnaast lijst ze ook enkel filosofische stukken op in haar literatuurlijst en worden de puur wetenschappelijke claims nooit hard gemaakt met een bron. Hierdoor is het dan ook moeilijk om te zien waar de subjectieve meningen eindigen en de objectieve feiten beginnen.

Samengevat, het doel om de voltallige bevolking te laten nadenken over wetenschappelijke en technologische vooruitgang is zeer nobel en noodzakelijk. Ik stel echter vast dat door de filosofische schrijftaal, het eenzijdige karakter van de argumenten, het teruggrijpen naar bekommernissen uit de vorige eeuw en het gebrek aan relevante ethische vraagstukken het boek voornamelijk gelezen zal worden door de filosofisch onderbouwde medemens. En daardoor schiet Lieve Goorden haar doel volledig voorbij.

Titel: De sprong in de techniek. Nadenken over wat we doen
Auteur: Lieve Goorden
Boekinfo: https://isvw.nl/uitgeverij/
Verschijningsdatum: oktober 2016
ISBN 9789491693953
Recensent: Sam Latet
Beoordeling: