Gezondheidsapps, gebruik jij ze?

Gezondheidsapps, door de ogen van een gebruiker

Catherine De Monie

Of ik zelf gezondheidsapps gebruik?

Dat hangt ervan af wat je daaronder verstaat. Er zijn denk ik veel verschillende soorten gezondheidsapps, van de diabetes-app of de kanker-app die worden ingezet als je echt ziek bent, tot de eenvoudige stappenteller, nieuwste sportapp of app bij slaapstoornissen. Die gezondheidsapps gebruik ik wel eens, ja. Voornamelijk bij het fietsen over lange afstanden: dan vind ik een hartslag app wel handig.
Er zit veel toekomst in gezondheidsapps.
Maar zet ze evenwichtig in.

Ben ik een controlefreak als ik mijn slaap of pols monitor?

Eigenlijk niet meer dan als je dagelijks op de weegschaal wil staan: er is niet nieuws aan het idee om jezelf te meten. Zoals er ook niets nieuws is aan de afkeer van voortdurend geobserveerd te worden. Net dat is grappig: met apps heb je het gevoel op een discrete manier je gezondheid in de gaten te houden, maar tegelijk gooi je best veel data over je gezondheid in de openbaarheid. Er bestaat een app om de kwaliteit van je sperma te meten. Terwijl vruchtbaarheid een complex verhaal is dat niet enkel van spermakwaliteit afhangt. Het ding komt je vertellen of je sperma deugt of niet, en jij denkt ‘goed dat ik, en alleen ik, weet hoe het ermee gesteld is’. Maar zo is het niet, je data vloeien voort op het net.

We gooien onze gegevens in de collectieve pot met gezondheidsdata

Zolang die goed gebruikt worden, voor wetenschappelijk onderzoek of voor betere beleidsvoering, kunnen we ons daarin vinden. Het wordt minder duidelijk als je data worden gebruikt voor commerciële doeleinden zoals reclame. Of als ze worden gebruikt om een vorm van sociale controle door te voeren: heb je flink geleefd volgens je app, en je bent toch ziek, dan krijg je medeleven en steun van je medeburgers, maar deed je dat niet, dan heb je het zelf gezocht en  laten we je vallen. Of als de apps worden ingezet om een overheid vrij te stellen van een deel van zijn verantwoordelijkheid: je hebt nu een gezondheidsapp, doe aan zelfzorg. De vrees bestaat dat op basis van gezondheidsdata bijvoorbeeld verzekeraars selecties maken.

Wat gebeurt er als onze gezondheidsdata volgens ons aanvoelen worden misbruikt? Waar staan wij dan, als individuele gebruiker?

“Hoe installeer ik mijn app” versus “Waarom is mijn app voor mij nuttig”

Het gebruik van gezondheidsapps stijgt hoe langer hoe meer. Maar we zetten ze nog niet op een evenwichtige manier in. Eerlijk gezegd, als je kijkt naar de meest gestelde vragen over apps, is dat “Hoe installeer ik mijn app” of “Nieuwste gratis apps”. En niet “Wat meet mijn app precies” of “Waarom is mijn app voor mij nuttig.” Evenwichtig betekent dat we goed weten wat we van de app mogen verwachten. Maar ook wat we van onszelf en van onze arts mogen verwachten. Genereert de app een noodsignaal, dan vinden we het logisch dat er ook gevolg aan wordt gegeven.

Je bent er niets mee te weten dat je over drie minuten een hartaanval zal krijgen als je daarmee niet sneller gepaste medische hulp krijgt.

Alleen is het vandaag niet realistisch om ervan uit te gaan dat onze arts dermate met ons meeleeft – en bij extensie, met onze app – dat hij meteen in actie schiet.

Wat mag je verwachten?

Hierover moeten we als maatschappij eerst eens nadenken. En als individu moet je vervolgens ook grondig  met je arts praten. Zodat de verwachtingen goed op elkaar afgestemd zijn en ieder zijn verantwoordelijkheid consequent kan opnemen. Alles draait dan om de plaats en het gebruik van gezondheidsapps in de zorgketen. We gaan nog te vaak uit van de app als een op zichzelf staand instrument dat – liefst gratis – mirakels verricht.

Apps en de toekomst

Maar er zit veel toekomst in het gebruik van gezondheidsapps.

Een app om je te registreren als orgaandonor vind ik bijvoorbeeld een geweldig idee. Tenminste, als die app je registratie daadwerkelijk opneemt in de officiële databank. Zo weet iedereen, van spoedarts tot familielid, meteen dat ik donor ben. Voor mijn volgende fietsreis lijkt ook de EHBO-app me wat. Die kan van pas komen op afgelegen grindfietspaden, diep in het land van kaas en wijn. Maar de eetmeter-app? Nee, die laat ik daar aan me voorbijgaan.