Lieven Annemans: “zijn we wel appklaar?”

Apps! Mobile Health! Onze ogen beginnen te fonkelen en onze ademhaling versnelt door de verwachtingen die de nieuwe schier oneindige mogelijkheden van deze en andere digitale technologieën oproepen. Je app vertelt je (én je dokter) dat je hartrimestoornissen ontwikkelt, dat je naar het ziekenhuis moet gaan want er duikt een nevenwerking van je kankerbehandeling op; met je app toon je de huidarts vanop afstand – uiteraard – wat type letsel je hebt op de huid…

Maar laat ons een stapje verder denken dan de ‘mogelijkheden’. Of misschien beter een stap terug?

Waarom en wanneer hebben we apps nodig?

Waarom en wanneer hebben we apps nodig? Enkel als het gebruik ervan een meerwaarde biedt voor de gebruiker en/of de zorgverlener. Als bijvoorbeeld kan aangetoond worden dat de app tot een snellere diagnose leidt van een probleem, waardoor de patiënt meteen bij de arts terecht kan, of de app helpt om een revalidatie op maat te laten verlopen waardoor die goedkoper en doeltreffender wordt, ja dan bewijst die handige ‘tool’ zijn nut. Indien zo’n meerwaarde niet is aangetoond is zo’n app eerder een gadget dan een gezondheidstechnologie.

Indien de meerwaarde niet is aangetoond is zo’n app eerder een gadget dan een gezondheidstechnologie.

Is de app zijn geld waard?

Gezondheidseconomen stellen dan nog een bijkomende vraag: is die app zijn geld waard? Uitgangspunt in de gezondheidseconomie is dat datgene wat een meerwaarde voor de gebruiker kan opleveren een redelijke verhouding moet hebben tussen de kost ervan en de opbrengst aan gezondheid.

Stel dat een (digitale) technologie ontzettend duur is maar slechts weinig gezondheidswinst oplevert, dan moeten we durven stellen dat het zijn geld niet waard is en dat we het beter niet vergoeden met de ziekteverzekering. Maar in het andere geval – de prijs is redelijk en de gezondheidswinst tastbaar – verdient de technologie een tussenkomst van die ziekteverzekering. Want iets dat onze gezondheid verbetert aan een aanvaardbare kost wordt beter opgenomen door de solidaire ziekteverzekering opdat iedereen die het nodig heeft ervan kan genieten.

Hoe betalen we zo’n app?

Maar dan stelt zich nog een vraag: hoe betalen we zo’n app? Het antwoord is eenvoudig: we moeten apps niet beschouwen als producten maar als diensten/services.

Het gebruik ervan tijdelijk (zoals na een revalidatie) of permanent (bij chronische hartritmeproblematiek), leent zich tot een vaste betaling per periode per persoon. Elke maand dat men de app hanteert, betaalt de ziekteverzekering bv. 25 euro (het bedrag is louter als voorbeeld en hooguit richtinggevend) aan de producent ervan. Maar ook de zorgverlener kan ervoor vergoed worden: die moet immers paraat staan en zijn of haar tijd besteden aan de ‘Appatiënt’ entiteit.

Vroeger zou de zorgverlener de patiënt enkele malen per jaar zien, de situatie inschatten en ze eventueel bijsturen. Nu is de setting anders. Men is beschikbaar vanop afstand en roept de patiënt enkel binnen wanneer daar nood toe is. Bij een app die coacht zal men vanop afstand bijsturen in een wisselwerking met de patiënt. Ideale situatie voor een vaste vergoeding per patiënt per periode voor zolang de app nodig is.

Hoe gaan we om met de app?

En dan rest er nog een laatste punt: hoe gaan we om met de app? Ik zie een brede waaier aan mensen en hun relatie tot technologie. Van diegenen die de app al laten voor wat hij is na dag 1 tot aan de andere kant van het continuüm diegenen die erdoor geobsedeerd geraken. Dat laatste is echt niet goed voor je mentale gezondheid.

We moeten ons leven niet laten leiden door het digitale; het digitale moet ons helpen een beter leven te leiden.

We moeten ons leven niet laten leiden door het digitale; het digitale moet ons helpen een beter leven te leiden. Het creëren van de juiste verwachtingen en mindset is hier cruciaal en de zorgverleners hebben hierin een belangrijke rol te spelen. Eerstgenoemden (niet trouw aan de app) zorgen natuurlijk voor een inferieur resultaat en verspilling. Maar in plaats van ze te beschuldigen moeten we ze helpen. Sommige apps kunnen best wel wat beter worden om de mensen te blijven boeien en de resultaten en vruchten van hun interactie met de app beter te ervaren. En ja, ook hier spelen zorgverleners die belangrijke rol. De zorgverlener van de toekomst zal nog meer dan vandaag psycholoog moeten zijn.