Wie een orgaan ontvangt, moet ook bereid zijn te doneren?

Als het gaat over orgaandonatie, dan hoor je het mensen weleens stellen:

STELLING:
Het is eerlijk
dat wie een orgaan wil ontvangen
ook bereid is om donor te zijn.

Met andere woorden: moet wie zelf niet bereid is donor te zijn wel een orgaan krijgen?

We legden deze stelling voor aan:

Bert Vanderhaegen

Wie? Hij is hoofdaalmoezenier Rooms-Katholieke eredienst in het UZ Gent

Dat vind ik niet. Dat heeft te maken met het statuut van orgaandonatie. Het is een morele daad die veel verder gaat dan wat onze plicht is. Het is iets dat je niet kan afdwingen of zelfs maar verwachten van iemand. Het is puur altruïsme. Daar kan je niets tegenover plaatsen als eis. Als je eist dat men ook donor is dan vervalt het puur altruïstische karakter van de daad.

Heidi Mertes

Wie? Ze is als ethica verbonden aan UGent en voorzitter van De Maakbare Mens

Dat klinkt in eerste instantie wellicht aannemelijk voor veel mensen: het is niet eerlijk dat mensen ‘profiteren’ van een systeem waaraan ze niet bijdragen. Maar tegelijk gaat de stelling voorbij aan de context waarin iemand zich kan bevinden en aan onze plicht tot hulp of tenminste mededogen tegenover mensen in nood.

Het kan bij voorbeeld zijn dat nonkel Frans – onterecht – schrik heeft dat als hij een orgaandonor is, er minder moeite gedaan zal worden om zijn leven te redden wanneer hij in het ziekenhuis terecht komt. Tante Yasmine kan een fervente bloeddonor zijn, maar twijfelen of haar religie wel toelaat dat ze ook orgaandonor is. Zus Margot kan – onterecht – schrik hebben dat ze toch nog iets zal voelen van het wegnemen van de organen terwijl ze hersendood is. Broer Rafaël, vrijwilliger in het ziekenhuis, kan op het gemeentehuis een opt-out laten noteren voor orgaandonatie omdat hij HIV-positief is en schrik heeft de ziekte door te geven aan een orgaanontvanger.

Als Frans, Yasmine, Margot of Rafaël morgen zelf een orgaan nodig hebben, gaan we hen dan laten sterven omdat ze schrik hadden?

Dat lijkt me toch een zeer zware en licht toegekende (dood)straf…

Wat denk jij?