Orgaandonatie bij leven

De meeste donororganen komen van overleden donoren.
Bij sommige organen is ook levende donatie mogelijk. Het gaat dan over een nier of een deel van de lever. Iemand kan verder leven met één van zijn twee nieren of met een stuk lever.

Donatie bij leven krijgt de laatste jaren meer aandacht en komt ook vaker voor. Daar zijn enkele redenen voor:

• Het wegnemen van organen heeft men nu volledig onder de knie. De ingreep is minder risicovol geworden omdat de medische kennis en vaardigheden groeiden.
• Het tekort aan donororganen van overleden personen dwingt ons soms om de medewerking van levende personen te vragen.  

Toch kunnen we niet uit het oog verliezen dat levende donatie niet altijd de oplossing biedt.

• Wie een vitaal orgaan zoals een hart of longen nodig heeft, kan alleen geholpen worden door een overleden persoon.
• Bij levende donatie ondergaat de donor een operatie. Medische risico’s zijn daarbij onvermijdelijk. Uiteraard heeft donatie bij leven voordelen, maar de risico’s voor de donor minimaliseren, zou niet correct zijn. Daarom blijft infomeren over orgaandonatie na overlijden belangrijk.

Er is een register van alle donoren en ontvangers die betrokken zijn bij een donatie bij leven. Zo kan men later precies nagaan of er bij donor of ontvanger complicaties waren naar aanleiding van de donatie.

Voorwaarden voor levende donatie

Zoals bij elke medische ingreep moet er vrijwillige instemming zijn. Voor men een orgaan (segment) kan schenken, moet men grondig door de arts geïnformeerd zijn en zich schriftelijk akkoord verklaren.

Meestal gebeurt levende donatie tussen familieleden of vrienden maar meerderjarigen mogen ook aan iemand anders doneren.

Leeftijd

• De donor moet ouder dan 18 jaar zijn en in staat om zijn wil te uiten.
• Uitzonderlijk mogen minderjarigen ook doneren, maar enkel aan een broer of een zus.

Gezondheid

• De donor moet in perfecte algemene gezondheid zijn.
• De ingreep brengt sowieso medische risico’s met zich mee die men door onderzoek vooraf zo klein mogelijk wil houden.
• Mensen in een complexe medische situatie of voorgeschiedenis zullen geweerd worden. Ook rokers of zwaarlijvige personen komen niet onmiddellijk in aanmerking omdat de ingreep voor hen grotere risico’s inhoudt.

Vrijwilligheid

Naast een grondig medisch onderzoek dringt ook een diepgaand gesprek zich op.

• Het is belangrijk dat de donor voldoende wordt geïnformeerd over de operatie en er vrijwillig mee instemt.
• Een psycholoog verbonden aan het transplantatiecentrum gaat na of de donor geen emotionele of financiële druk of dwang voelt om een orgaan te doneren.