Orgaandonatie na euthanasie

Euthanasie en orgaandonatie zijn twee mogelijke beslissingen aan het levenseinde. Voor beiden bestaat er in België een wet die de voorwaarden en procedures vastlegt.

Het zijn twee aparte procedures, maar in de praktijk kunnen ze samen komen. In sommige situaties kan een patiënt die euthanasie krijgt ook zijn organen afstaan.

Belgische primeur

België was in 2005 het eerste land ter wereld dat orgaandonatie na euthanasie toepaste. Dat gebeurde op vraag van een patiënte. Het ziekenhuis werkte een procedure uit waarbij de bepalingen uit beide wetten, die over euthanasie en die over orgaandonatie, samen kwamen.

Het gebeurt af en toe dat patiënten ervoor kiezen om na hun euthanasie hun organen af te staan. België is intussen niet meer het enige land waar het kan, het is ook in Nederland mogelijk.

Uit onderzoek naar de eerste transplantaties met organen van donoren na euthanasie bleek dat de resultaten van deze transplantaties goed zijn.

Er is een tekort aan donororganen. De meeste donoren kunnen meerdere organen en weefsels doneren en dus meerdere mensen helpen. Ook al gaat het dus om een beperkt aantal orgaandonoren, ze helpen een veel grotere groep.

Wanneer is orgaandonatie na euthanasie mogelijk?

Niet elke patiënt die euthanasie krijgt, kan orgaandonor zijn.

• Wie kanker heeft, kan geen organen meer doneren. Heel wat euthanasievragen komen van kankerpatiënten.

• Het hart van een patiënt die euthanasie onderging, is niet meer bruikbaar voor donatie. Doordat bij de euthanasie het hart wordt stilgelegd.

Orgaandonatie na euthanasie kan wel bij personen die euthanasie ondergaan omwille van psychisch lijden, een spierziekte,… Hun organen zijn meestal in goede gezondheid.

Zowel de euthanasie als de orgaandonatie kunnen enkel op uitdrukkelijke vraag van de patiënt.

Overwegingen bij orgaandonatie na euthanasie

• Zeker in de context van orgaandonatie na euthanasie is het belangrijk erover te waken dat de patiënt een vrije en bewuste keuze maakt en zich tot op het einde vrij voelt om zijn beslissing te herzien.
• De euthanasie kan niet thuis plaatsvinden, maar moet in het ziekenhuis gebeuren. De familie kan wel aanwezig zijn om afscheid te nemen. Een paar minuten na het overlijden brengt men het lichaam naar de operatiezaal voor het uitnemen van de organen.
• Sommige patiënten vertellen dat de mogelijkheid om organen te doneren na hun euthanasie een zekere troost en zingeving biedt: ‘het zal allemaal niet voor niets geweest zijn’.
• Ziekenhuizen waar orgaandonatie na euthanasie gebeurt, werkten een protocol uit om dit correct te laten verlopen. Men hecht er veel belang aan dat de twee procedures zo veel mogelijk gescheiden blijven. Het team dat betrokken is bij de euthanasie verschilt van het team dat instaat voor de orgaandonatie. Men staat er ook op dat eerst de euthanasievraag volledig is uitgeklaard. Dan pas wordt de vraag tot orgaandonatie bekeken.

De Maakbare Mens schreef een brochure over orgaandonatie na euthanasie, je kunt ze hier gratis downloaden.