Verslag ‘Samy Meziani bestuurt zijn armprothese met zijn gedachten’

door Wouter Wendelen, vrijwilliger
Sessie ‘Samy Meziani bestuurt zijn armprothese met zijn gedachten’ | Dag van de Maakbare Mens 2016

Samy Meziani getuigt over hoe hij zijn arm verloor bij een auto-ongeval, en hoe hij in een lang revalidatieproces zijn hoogtechnologische prothese leert besturen met zijn gedachten. Drie jaar geleden werd hij slachtoffer van een ernstig ongeval. Na een dronken avondje stappen kreeg hij ruzie met zijn vriendin. Die wilde daarop naar huis, reed op de terugweg in op een geparkeerde vrachtwagen om vervolgens Samy terug te vinden in een plas bloed, en zonder rechterarm.

Zijn eerste herinneringen na het ontwaken draaien rond fantoompijnen, angst en de lange revalidatie. Fantoompijnen ervaarde hij onder de vorm van krampen vergelijkbaar met messteken die zich voordeden in zijn arm, die er uiteraard niet meer was. Hiervoor nam hij een tijd antidepressiva, maar mede omdat zijn gewicht eronder leed schakelde hij over op spiegeltherapie. Hij zat met zijn rechterarm voor een spiegel om het bestaan van de linkerarm enigszins na te bootsen. Dit wist de pijnen na een lang proces enigszins te verzachten in aanloop naar zijn prothese.

Een armprothese wordt normaalgezien gedragen met een brace, en maakt gebruik van elektroden die worden aangehecht op de spieren die nog werken. Met behulp van deze elektroden kunnen dan bepaalde handelingen worden verbonden aan acties van de spieren in de schouder. Omdat het aantal spieren beperkt is (in het geval van Samy tot twee spieren) biedt deze oplossing helaas slechts een kleine bewegingsvrijheid. De prothese van Samy kwam echter tot stand door de nieuwe combinatie van twee technieken; osseointegratie en TMR.

• Osseointegratie wordt gebruikt voor de aanhechting van de prothese, waarbij de kunstarm wordt aangebracht op een pin die in het bot wordt geboord en daar na zes maanden volledig kan ingroeien.
• TMR (Targetted Muscle Reinnervation) maakt gebruik van opgerolde (en intacte) zenuwen uit de arm om (in het geval van Samy) naast de twee klassiek gekoppelde schouderspieren ook vier borstspieren aan het prothesehand te koppelen.

Deze methode is in de voorbije drie jaar na Samy’s operatie nog maar zelden is toegepast. Niet iedereen komt ervoor in aanmerking. Een resem tests gaat dan ook vooraf aan een operatie, van psychologische tests tot medische tests om te verzekeren dat het materiaal niet wordt afgestoten of dat het bot waarop de arm wordt aangebracht er niet teveel onder lijdt.

Via spiegeltherapie kon hij dankzij deze combinatie van technieken opnieuw meerdere handelingen aanleren. Dit vergde initieel veel concentratie maar heeft ertoe geleid dat hij nu een groter aantal uiteenlopende bewegingen kan uitvoeren gestuurd door zes spieren in plaats van twee. Bovendien voelen deze handelingen ook meer intuïtief aan en begon hij op den duur ook meer in zijn vingers te voelen dan enkel fantoompijn. Het moet gezegd dat zijn prothese uiteraard niet op kan tegen zijn oorspronkelijke hand en in se een lapmiddel blijft. Hiervan getuigt een anekdote waarbij zijn hand op de grond viel terwijl hij op klaarlichte dag door het centrum van Gent wandelde. Dit kreeg hij pas in de smiezen een aantal seconden later, toen hij merkte dat zijn arm plots opvallend lichter woog. Desalniettemin geeft het verhaal van Samy aan dat de vooruitgang in de geneeskunde hem een positief uitzicht heeft gegeven na een zeer traumatische gebeurtenis.